Q: สวัสดีค่ะ มีปัญหาเรื่องพ่อเด็กไม่ยอมหย่า และไม่ยอมส่งค่าเลี้ยงดูบุตร 2 คน แต่แยกกันอยู่ 8 ปีแล้วคนละประเทศ พ่อเด็กอยู่เมกา แม่เด็กอยู่ไทยค่ะ กรุณาแนะนำหน่อยค่ะว่าจะฟ้องย้อนหลัง หรือฟ้องหย่าก่อนคะ หากอยู่ไทยฟ้องได้ไหมคะ หรือติดต่อทนายที่ไหนได้ คือไม่ทราบอะไรเลย เลี้ยงลูก 2 คน มา 8 ปีแล้ว ตอนนี้ลูกอายุ 13 และ 16 ค่ะ
A: คำถามนี้มีเข้ามาจนเรียกได้ว่าเป็นเรื่องปกติ และทุกครั้งดิฉันจะรู้สึกเสียดายมาก ที่เจ้าตัวไม่ได้วางแผนรองรับไว้ตั้งแต่ก่อนแต่งงาน เมื่อคุณคิดจะมีแฟน หรือแต่งงานกับคนต่างชาติที่เข้ามาอยู่ในเมืองไทย คำถามแรกที่คุณต้องถามตัวเองว่า ถ้าเขาทิ้ง และหนีกลับประเทศเขาไป คุณจะทำอย่างไร
ทีนี้มาเข้าประเด็นนะคะ
กรณีที่คุณจดทะเบียนสมรสถูกต้องตามกฏหมายไทย และสามีได้รับรองบุตรและแจ้งการเกิดของบุคคลสัญชาติอเมริกันในต่างแดน ที่สถานกงสุลอเมริกัน ลูกๆ ก็มีสิทธิถือสองสัญชาติ มีทั้งพาสปอร์ตไทย และพาสปอร์ตอเมริกัน ตรงนี้ก็หลุดไปหนึ่งเปลาะ เพราะไม่ต้องมาเสียเงินเสียเวลา ฟ้องร้องขอพิสูจน์ดีเอ็นเอว่าเป็นพ่อลูกกัน
การเรียกร้องค่าเลี้ยงดูบุตรในกรณีนี้ต้องฟ้องสองต่อ คือ ยื่นฟ้องต่อศาลครอบครัวในไทย เมื่อได้คำสั่งศาลแล้วค่อยมาดำเนินการต่อ ตรงนี้จะแบ่งเป็นสองกรณีคือ
ถ้าพ่อเด็กมีทรัพย์สินในเมืองไทย เช่น บัญชีธนาคาร คอนโด บ้าน หุ้น ฯลฯ คุณสามารถแจ้งกองบังคับคดีขอให้ประสานงานในการยึดทรัพย์สินเหล่านั้นมาเป็นค่าเลี้ยงดูบุตรได้
ถ้าพ่อเด็กไม่มีทรัพย์สินในเมืองไทย ตรงนี้เป็นอะไรที่ยุ่งยาก ทุกขั้นตอนใช้เวลานาน และมีค่าใช้จ่ายสูงมาก คือเมื่อได้คำสั่งศาลจากศาลไทยมาแล้ว คุณต้องนำคำสั่งศาลไทยไปยื่นฟ้องต่อศาลครอบครัวในอเมริกา โดยต้องยื่นฟ้องในเคาน์ตี้ที่เขามีภูมิลำเนาอยู่ จะเห็นว่ามีค่าใช้จ่ายหลายต่อคือ ถ้าคุณไม่ทราบว่าเขาอยู่ที่ไหน คุณก็ต้องจ้างนักสืบเอกชนให้ตามตัวให้ได้ก่อน เพื่อที่จะได้ฟ้องร้องได้ถูกที่ พอทราบแล้วว่าเขาอยู่ที่ไหน ก็ต้องหาทนายที่ทำด้านนี้ในรัฐที่เขาอยู่ กฏหมายครอบครัวเป็น State Law คือรัฐใครรัฐมัน มีรายละเอียดที่แตกต่างกันไป ทนายที่ทำเรื่องจะต้องเป็นทนายที่มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพทนายในรัฐนั้นๆ ที่หนักคือค่าใช้จ่าย เพราะลำพังค่าทนายในการฟ้องร้องค่อนข้างแพง ถ้าพ่อเด็กมีฐานะดีก็อาจจะคุ้ม แต่ถ้าเขาทำงานประเภทมีรายได้เดือนชนเดือน ค่าเลี้ยงดูบุตรที่จะได้อาจจน้อยกว่าค่าทนายมากมายนักคือไม่คุ้มกัน ดังนั้นคุณจะตอบตัวเองได้ว่าควรฟ้องเรียกร้องค่าเลี้ยงดูบุตรหรือไม่ในกรณีอย่างนี้
การฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูบุตรในอเมริกาไม่มีหมดอายุความ คือถึงแม้ว่าเด็กจะอายุเกินสิบแปดไปแล้ว แต่ถ้าพ่อเด็กไม่ได้จ่ายค่าเลี้ยงดูบุตรครบตามจำนวน การฟ้องร้องสามารถฟ้องย้อนหลังได้ โดยที่ผู้ฟ้องต้องเป็นคุณแม่เท่านั้น ตัวเด็กไม่สามารถยื่นฟ้องแทนคุณแม่ได้ค่ะ
จากนั้นก็มาว่าเรื่องหย่านะคะ
คุณแยกทางกันมาแปดปี ระหว่างนี้สามีไม่ได้ส่งเสีย ดังนั้นคุณสามารถยื่นฟ้องหย่าต่อศาลไทยได้ โดยเหตุว่าสามีจงใจทิ้งร้าง ไม่อุปการะเลี้ยงดู โดยสามารถยื่นฟ้องไปพร้อมกับการฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูบุตร เนื่องจากการฟ้องในลักษณะนี้ เป็นการฟ้องข้ามชาติ คือคู่กรณีไม่ได้อยู่ในเมืองไทย คุณจะต้องทราบที่อยู่ในต่างประเทศของคู่กรณี เพื่อที่ทางศาลจะได้ทำการส่งหมายได้ การส่งหมายศาลในกรณีนี้มีค่านำส่งนอกเหนือจากค่าธรรมเนียมศาลอีกห้าพันบาท ขั้นตอนใช้เวลานานกว่าการหย่าปกติ เพราะต้องรอหนังสือเซ็นรับจากคู่กรณีเพื่อเป็นหลักฐานว่าเขาได้รับหมายศาลแล้ว ส่วนเจ้าตัวจะมาขึ้นศาล ณ วัน เวลาที่นัดหรือไม่ ศาลก็จะพิจาณาตัดสินความไปค่ะ
เมื่อศาลตัดสินให้หย่าได้ คุณก็นำคำสั่งศาลไปยื่นที่เขตเพื่อให้ทางเขตออกทะเบียนหย่าตัวจริงให้ ส่วนสามีคุณนั้นเขาจะต้องไปแจ้งทางสำนักทะเบียนของเขา ซึ่งตรงนี้เขาจะทำอย่างไรก็ไม่เกี่ยวกับคุณอีกแล้วนะคะ ส่วนของคุณถือว่าถูกต้องสมบูรณ์ตากฏหมายแล้วค่ะ