สวัสดีค่ะคุณลาวัณย์วดี

ดิฉันมีปัญหาอยากปรึกษาเกี่ยวกับการขออำนาจเป็นผู้ปกครองบุตรค่ะ คือว่าดิฉันเคยแต่งงานกับสามีซึ่งเป็นคนไทยและมีลูกด้วยกัน ๒ คน   เราได้หย่ากันหลายปีแล้ว และปัจจุบันนี้ดิฉันได้แต่งงานใหม่กับสามีคนฝรั่งเศสมาได้เกือบ ๓ ปีแล้ว ปัญหามีอยู่ว่าดิฉันอยากจะรับลูกมาอยู่ด้วยแต่ พอจะไปเรื่องเอกสารถึงได้รู้ว่าตอนหย่ากับสามีเก่าเค้าสลักหลังว่า ให้เด็กอยู่ในอำนาจของฝ่ายชาย ดิฉันไม่สามารถทำอะไรได้ต้องไปร้องต่อศาลเท่านั้น  ดิฉันควรทำอย่างไรดี พยายามไปติดต่อที่ต่างๆ ทั้งศาลเด็ก ทั้งอำเภอ ก็แนะนำไปต่างๆนานา ไม่รู้ว่าอันไหนคือข้อมูลที่แท้จริง

เคยมีคนบอกให้ไปจ้างทนาย พอเห็นนามสกุลเรา รู้ว่าเราแต่งงานกับฝรั่งก็เรียกราคาแสนแพง พอดิฉันลองติดต่อทนายเพื่อประชาชน ก็ถูกว่าอีกว่า คุณมีสามีฝรั่งนี่น่าจะมีเงินทำไมไม่ไปจ้างทนาย ดิฉันขอเรียนว่าสามีเป็นฝรั่งก็จริง แต่ก็เป็นแค่ข้าราชการทำงานกินเงินเดือนเท่านั้นไม่ได้ มีธุรกิจร้อยล้านอะไร ดิฉันไม่มีความรู้เรื่องนี้เลย ไม่รู้จะถามใครแล้ว เห็นคุณไปตอบคำถามบ่อยๆ ในห้องไกลบ้าน ซึ่งดิฉันยังไม่ได้เป็นสมาชิก เพราะสมัครไม่เป็น จึงตัดสินใจเขียนมาขอความช่วยเหลือจากคุณ ว่าดิฉันควรเริ่มต้นทำยังไง แล้วถ้าต้องใช้ทนายจริงๆ คุณช่วยแนะนำให้ดิฉันหน่อยได้ไหมคะ ที่เรียกราคาคนไทยไม่ใช่ราคาฝรั่งน่ะค่ะ บอกตรงๆว่าดิฉันสงสารลูกมาก เวลาถามว่าทำไมเค้าไม่สามารถมาอยู่ที่นี่กับดิฉันได้เอกสารอะไร ทำไมยุ่งยาก ดิฉันก็ต้องคอยอธิบายให้แกเข้าใจหวังว่าจะได้รับคำแนะนำจากคุณเร็วๆนี้

ขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูงมาล่วงหน้าค่ะ

การที่ระบุในข้อตกลงการหย่าอย่างนี้ ทำให้การจะเอาลูกมาอยู่กับคุณเลยทำไม่ได้ง่ายๆ เพราะความจริงก่อนจะเซ็นเอกสาร คุณต้องอ่านทุกครั้ง และถ้าเห็นว่าไม่ถูกต้อง หรือรับไม่ได้ก็ควรต่อรอง ไม่ควรหยวนๆ เซ็นให้เรื่องจบๆ ไปนะคะ

การจะยื่นเรื่องต่อศาลขอสิทธิปกครองบุตรในกรณีนี้ ต้องให้ทนายทำเรื่องให้เท่านั้น และก่อนจะยื่นเรื่องคุณควรมีหลักฐานเพื่อพิสูจน์ว่าสถานะของคุณในต่างประเทศมั่นคง กล่าวคือ

  คุณต้องเป็น permanent resident ของประเทศนั้นๆ แล้ว ไม่ใช่สถานะยังผูกติดกับสามี เช่น ถ้าสามีหย่าแปลว่าวีซ่าหมด ต้องกลับเมืองไทย ฯลฯ  ความมั่นคงทางสถานะทางกฏหมายหมายความว่าถึงจะเลิกกับสามีคนปัจจุบัน คุณก็สามารถอยู่ในประเทศนั้นๆ ในฐานะพลเมืองถาวรได้

  สามีของคุณต้องยินยอมและยินดีที่จะรับเด็กมาอยู่ด้วย ตรงนี้ให้ทำเป็นหนังสือแสดงความจำนง ถ้าต้นฉบับไม่ใช่ภาษาไทย คุณต้องนำไปแปล และให้สถานกงสุลไทยในประเทศที่คุณอยู่รับรองคำแปล ถ้าคุณเป็นแม่บ้านอย่างเดียว ไม่ได้ทำงาน สามีคุณต้องแสดงความพร้อมที่จะรับอุปการะเด็กเรื่องการเงินด้วย โดยระบุลงไปในหนังสือแสดงความจำนงด้วย

  คุณต้องมีหลักฐานว่าคุณได้มีการติดต่อกับเด็กสม่ำเสมอ เช่น คุณได้ใช้เวลาอยู่กับลูกช่วงหนึ่งทุกครั้ง ที่ได้เดินทางกลับเมืองไทย คุณมีการติดต่อกับลูกบ่อยครั้ง เช่น อีเมล์  จดหมาย โทรศัพท์ (เก็บ record เช่น โทรจากเบอร์ไหนไปหาลูก วันที่ เวลา ครั้งละกี่นาที ฯลฯ  ใช้บริการโทรทางไกลที่เป็น prepaid เติมเงิน online จะมีบิลที่มี record ให้ปริ้นท์ออกมาได้)  ถ้าคุณไปรับลูกมาอยู่ด้วยระหว่างที่คุณอยู่เมืองไทย แต่พ่อเด็กขัดขวาง คุณต้องหาพยานและให้พยานเขียนคำให้การเป็นลายลักษณ์อักษร  ถ้าพ่อเด็กเรียกร้องเงินทอง  คุณไม่ต้องให้ เพราะกรณีนี้ การขอสิทธิการปกครองบุตรคุณต้องยื่นเรื่องต่อศาลเท่านั้น  ให้คุณแอบอัดเทปการสนทนาเอาไว้ หรือถ้าติดต่อกันด้วยวิธีอื่น ให้เก็บหลักฐาน เช่น อีเมล์ สามารถใช้เป็นหลักฐานยืนยันในศาลได้ว่า เขาพยายามใช้ลูกเป็นข้อต่อรองเรียกร้องเงินทองจากคุณ

ถ้าคุณส่งเงินให้ลูก หรือซื้อข้าวของให้ คุณต้องเก็บหลักฐานต่างๆ เช่นหลักฐานการโอนเงิน ใบเสร็จ ฯลฯ เอาไว้แสดงในศาลด้วย

  อายุของเด็กมีส่วนสำคัญ โดยมากในกรณีที่เด็กโต พูดจารู้เรื่อง และรู้ความแล้ว ศาลจะถามความสมัครใจเด็ก ว่าอยากจะอยู่กับใคร ดังนั้นระหว่างที่คุณเตรียมรวบรวมหลักฐานนี้ คุณควรอธิบายให้ลูกเข้าใจว่า สาเหตุที่คุณไม่สามารถรับลูกไปอยู่ด้วยได้ทันทีทันใดนั้นเพราะอะไร  และถ้าหนูอยากจะไปอยู่กับคุณแม่นั้น จะมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง ถ้าลูกถูกถามด้วยคำถามว่า อยากอยู่กับใคร ก็ให้ตอบว่าหนูอยากอยู่กับแม่  อย่าเฉไฉเป็นอันขาด ฯลฯ   คุณต้องใช้เวลาซักซ้อมลูกให้ดีเพราะประเด็นนี้สำคัญมาก เนื่องจากกรณีนี้เป็นการเอาเด็กไปจากพ่อเป็นการถาวร ไม่ใช่เป็นการขอใช้สิทธิปกครองบุตรร่วมกัน  ถ้าเด็กลังเล โอกาสที่คุณจะชนะไม่มีนะคะ

เรื่องหาทนายราคาถูกนี่คงจะไม่ง่ายนักด้วยเหตุผลที่ว่า เคสของคุณเป็นการขอสิทธิการปกครองบุตรแต่เพียงผู้เดียว ไม่ใช่การขอใช้สิทธิการปกครองบุตรร่วมกัน ลักษณะนี้เรียกได้ว่าไม่ง่าย ยกเว้นแต่ว่าหลักฐานทางคุณจะมั่นคงมากและความผูกพันระหว่างคุณกับลูกนับว่าใกล้ชิดกันจริงๆ    จริงอยู่ว่า ในเมืองไทยปัญหาเรื่องค่านิยมว่าคนต่างชาติต้องรวยนี่ดูเหมือนจะฝังลึกแก้ยาก  นี่คือเหตุผลหนึ่งที่ดิฉันมักจะไม่สนับสนุนให้เปลี่ยนไปใช้นามสกุลสามีเวลาแต่งงานกับคนต่างชาติ เพราะไม่มีข้อดีนอกจากคุณจะมองว่าเป็นเรื่องโก้เก๋ และที่สำคัญกฏหมายในแทบทุกประเทศ ไม่จำกัดว่าผู้หญิงต้องเปลี่ยนไปใช้นามสกุลสามีหลังจากแต่งงาน  ในสังคมตะวันตกเป็นเรื่องปกติที่สามีภรรยาคนละนามสกุล พี่น้องที่โตมาด้วยกันแต่ใช้นามสกุลต่างกัน เช่น ลูกติดแม่ ลูกติดพ่อ ฯลฯ   ดิฉันจะแนะนำให้ทนายที่เขาสนใจจะรับทำเคสคุณติดต่อคุณทางอีเมล์นะคะ